Ελληνική Παλαιογραφική Εταιρεία – 3ο Σεμινάριο: Μάιος 2018


Φωκίων Κοτζαγεώργης, Τμ. Ιστορίας-Αρχαιολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Χειρόγραφες και άλλες ελληνικές και οθωμανικές πηγές για
την ιστορία του Ελληνισμού κατά την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας
(15ος αι.-αρχές 19ου αι.)

Το παρόν σεμιναριακό μάθημα απευθύνεται σε ευρύ κοινό και σε φοιτητές, που ενδιαφέρονται για το θέμα. Σκοπός είναι να δοθεί μια γενική εικόνα των πηγών για την ιστορία του ελληνισμού, οι οποίες βρίσκονται σε χειρόγραφη μορφή. Θα ακολουθηθεί η βασική διάκριση των πηγών σε αφηγηματικές και σε διοικητικού χαρακτήρα. Η αντίστοιχη μορφή που λαμβάνουν οι δύο κατηγορίες σε επίπεδο χειρόγραφης παράδοσης είναι αφενός οι κώδικες και τα κατάστιχα και αφετέρου τα λυτά έγγραφα.

Φιρμάνι Μεχμέτ Β΄ στα ελληνικά
Φιρμάνι Μεχμέτ Β΄ στα ελληνικά
Ύστερα από μια εισαγωγή στα προβλήματα των πηγών τής υπό εξέταση περιόδου, θα δοθεί το πλαίσιο εντός του οποίου θα κινηθεί το σεμιναριακό μάθημα. Αυτό αφορά: α) τις ελληνόγλωσσες και σε οθωμανική-τουρκική γλώσσα πηγές, β) τις κυρίως σε χειρόγραφη μορφή απαντώμενες και γ) αυτές που έχουν καθαρά ιστορικό περιεχόμενο.

Η παρουσίαση θα κινηθεί με βάση αυτό το διττό χωρισμό α) σε ελληνικές και οθωμανικές και μέσα σε αυτή την κατηγορία, β) σε κώδικες-κατάστιχα και λυτά έγγραφα. Για κάθε υποκατηγορία θα δοθεί μια γενική εικόνα των ειδών των πηγών που εντάσσονται σε αυτήν, στοιχεία για το περιεχόμενό τους και την ιστορική αξία τους και επισκόπηση της όποιας εκδοτικής ιστορίας τους.

Το τελευταίο μικρό τμήμα του μαθήματος θα αφορά ένα πρόβλημα παλαιογραφικής φύσεως που αντιμετώπισε ο ομιλών κατά την προσπάθεια έκδοσης οθωμανικού εγγράφου.

Επίσης θα παρουσιαστεί φωτογραφικό υλικό αντιπροσωπευτικών τεκμηριών.